Sự tích cây nêu ngày Tết và cách dựng, trang trí đẹp nhất

Table of Contents

---

Cây nêu ngày Tết là một phong tục truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam. Cây nêu thường được dựng trước sân nhà vào dịp Tết Nguyên Đán với ý nghĩa xua đuổi tà ma, mang lại may mắn cho năm mới. Vậy sự tích cây nêu ngày Tết bắt nguồn từ đâu? Cách dựng, trang trí cây nêu như thế nào? Hãy cùng Bestme theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu nhé! 

1. Cây nêu là cây gì?  Sự tích cây nêu ngày Tết

Cây nêu là một thân cây được người dân Việt Nam nói chung, bao gồm cả một số dân tộc thiểu số và người Kinh, đem trồng trước sân nhà mỗi dịp tết Nguyên Đán. 

Cây nêu thường là cây tre cao khoảng 6 mét, được tước hết các cành, nhưng có để lại ở ngọn những cụm lá hoặc buộc vào đó một túm lông gà trống, một mớ lá đa hay lá cây vạn niên thanh.

Theo truyền thuyết, cây nêu được dựng với mục đích ban đầu nhằm ngăn ngừa không cho quỷ từ biển Đông vào đất liền và bén mảng đến nơi người cư ngụ. Tuy nhiên, theo thời gian, theo địa phương, theo dân tộc và tập quán của cộng đồng, ý nghĩa của việc trồng cây nêu ngày Tết đã trải rộng hơn.

Sự tích cây nêu ngày Tết cụ thể như sau:

Ngày xửa ngày xưa, khi loài quỷ còn hoành hành, chúng chiếm hết đất đai và ruộng vườn, buộc con người phải thuê đất để trồng và phải đóng phần lớn sản phẩm cho chúng theo điều kiện là quỷ sẽ lấy ngọn còn người sẽ lấy thân và gốc. Lương thực chính lúc đó chủ yếu là lúa, vì vậy hầu như người dân không có đủ lương thực để sống.

Nhìn thấy người dân gặp nhiều khó khăn, một ông tiên trong hình hài ông lão xuất hiện và bảo với nông dân rằng hãy trồng khoai vì củ khoai ở gốc rễ và có thể ăn được. Khi bọn quỷ biết, chúng chuyển qua phương thức "ăn gốc cho ngọn". Ông tiên bảo người lại chuyển sang trồng lúa. 

Kết quả, quỷ hưởng toàn rạ, lại hỏng ăn. Quỷ tức tối nên mùa sau quỷ lại tuyên bố ăn cả gốc lẫn ngọn. Tiên trao cho nông dân giống cây bắp, loại lương thực có trái ở thân, ngọn và gốc chẳng có gì. Cuối cùng quỷ tức điên lên và bắt con người trả lại toàn bộ đất đai và không cho trồng trọt gì nữa.

Tại thời điểm đó, tiên cùng người dân đàm phán với quỷ để xin một miếng đất chỉ bằng bóng của một chiếc áo treo trên cành cây tre. Bóng chiếc áo thật nhỏ, nhưng bọn quỷ đã đồng ý. Tuy nhiên, khi chiếc áo được treo lên cao, tiên đã thực hiện phép mà chiếc áo lớn dần, lớn dần, bóng của chiếc áo cũng trở nên lớn hơn và đuổi bọn quỷ phải chạy ra biển.

Bị mất đất sống, quỷ đã huy động lực lượng để cướp lại, lúc này tiên đã mách cho người dân tấn công bằng máu chó, lá dứa, tỏi,... vì đây là những thứ mà quỷ rất sợ. 

Quỷ đã thua và lại trở về biển Đông. Trước khi rời đi, quỷ đã xin tiên ông cho phép để những ngày đầu năm có thể trở về đất liền để thăm ông bà, tổ tiên của chúng. Tiên đã đồng ý vì lòng từ bi.

Kể từ đó, mỗi năm, vào dịp Tết Nguyên Đán, khi bọn quỷ đến thăm trần gian, người ta theo phong tục cũ là treo cây nêu trước cổng nhà, trên cây treo chuông gió với âm thanh vang lên khi gió thổi, nhằm nhắc nhở bọn quỷ nhớ lời hẹn xưa và tránh xa.

2. Ý nghĩa cây nêu ngày Tết là gì?

Theo truyền thuyết về việc treo cây nêu vào ngày Tết, chúng ta có thể thấy rằng cây nêu là biểu tượng của sự đấu tranh giữa thiện và ác, nhằm bảo vệ sự bình yên trong cuộc sống của người dân khỏi sự xâm nhập của quỷ dữ.

Khi Tết đến, thần linh phải trở về thiên đàng, do đó dễ bị quỷ ác xâm nhập và gây rối, vì vậy cần có "bảo bối" như cây nêu để chống lại chúng. Ngoài ý nghĩa là xua đuổi tà ma, cây nêu trong ngày Tết còn mang ý nghĩa cầu mong một năm mới suôn sẻ, mùa màng tươi tốt và sự an lành cho quốc thái dân an.

Ngoài ra, những vật treo trên cây nêu cũng mang ý nghĩa riêng như sau: Cây tre biểu thị cho vật dương, lọng tàn hình tròn biểu thị cho vật âm. 

Trên lọng tàn có 5 con cá chép với 5 màu tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành: Màu vàng ở giữa, màu trắng ở phía Nam, màu đen ở phía Bắc, màu xanh ở phía Đông và màu đỏ ở phía Tây.

3. Cây nêu dựng khi nào? Cây nêu ngày Tết được hạ vào thời điểm nào?

Cây nêu dựng khi nào? Cây nêu ngày Tết được hạ vào thời điểm nào? là thắc mắc của nhiều người.

Trong truyền thống tín ngưỡng của người Việt, mỗi khi đến Tết Nguyên Đán , người dân thường dựng cây nêu trước sân nhà. Cây nêu được trang trí bằng chuông gió và các vật dụng khác, phụ thuộc vào phong tục của từng vùng miền.

Cây nêu thường là cây tre dài khoảng 6 mét, được dựng trước sân nhà. Người Việt thường dựng cây nêu vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, cũng là ngày Táo Quân về trời. Lý do cho việc dựng cây nêu là để xua đuổi ma quỷ, bởi khi đó tại nhà không có thần linh canh giữ và ma quỷ rất dễ đến quấy nhiễu.

Ngoài ra, một số dân tộc khác như người Mường trồng cây nêu vào ngày 28/12 âm lịch, còn người H'mông dựng cây nêu trong lễ hội cầu phúc từ mùng 3 đến mùng 5. Ngày dựng cây nêu được gọi là lên nêu hay lễ thượng nêu, còn ngày hạ nêu hay lễ hạ nêu là vào mùng 7.

4. Hướng dẫn cách làm và trang trí cây nêu ngày Tết

Cây nêu sẽ treo những vật dụng khác nhau tùy theo vùng miền và phong tục đặc trưng, như túi nhỏ chứa trầu cau, hoặc những miếng kim loại lớn nhỏ…

Khi gió thổi, các vật dụng treo trên cây nêu chạm vào nhau và phát ra âm thanh leng keng vui tai. Người ta tin rằng âm thanh này là để báo hiệu cho quỷ biết rằng nơi đây là nhà có chủ không được quấy phá.

Ngoài ra, có những nơi treo đèn lồng trên cây nêu vào buổi tối để tổ tiên biết đường về nhà ăn Tết cùng con cháu. Vào đêm giao thừa, người dân Việt xưa còn đốt pháo ở cây nêu để mừng năm mới, xua đuổi ma quỷ hoặc những điều không may mắn.

⚡⚡⚡Tham khảo thêm: Trang trí cây quất ngày Tết

5. Hình ảnh cây nêu ngày Tết đẹp ấn tượng

Dưới đây là một vài hình ảnh cây nêu ngày Tết đẹp ấn tượng mà bạn có thể tham khảo:

Tổng kết

Trên đây là sự tích cây nêu ngày Tết và cách dựng, trang trí cây nêu đẹp nhất. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa của phong tục truyền thống này. Chúc bạn một năm mới an khang, thịnh vượng!

Đừng quên đón đọc những bài viết khác từ Bestme để nhận thêm nhiều thông tin bổ ích nhé!